U Art bioskopu „Aleksandar Lifka“, 18.10.2023.g. u 19:00 časova.

Put bez povratka, „ZLO PROLJEĆE ’92“ je surova sudbina „Nikšićko-šavničke i barske grupe“. Bolna priča koje društvo ne smije da prećutkuje.
Devetomjesečni rad Radio televizije Nikšić o surovom stradanju nikšićko-šavničke i barske grupe u zloglasnom splitskom logoru „Lora“ i „Duvnu“, u aprilu i maju 1992. godine.
Dokumentarni istraživački materijal pripremila je ekipa Radio televizije Nikšić: Sonja Vujadinović, Aleksandar Marojević, Predrag Kecojević, Radojica Stanković, Aleksandar Đurić i Nemanja Popović.

Novi ambasador Crne Gore u Srbiji Tarzan Milošević posjetio je grad Suboticu i tom prilikom se sastao i sa predsjedništvom Udruženja Crnogoraca iz Subotice. U delegaciji sa novim ambasadorom bio je Generalni konzul Crne Gore u Srbiji Dragan Đurović, ministar savjetnik u ambasadi Crne Gore u Srbiji Vule Tomašević i prva sekretarka ambasade Crne Gore u Srbiji Tijana Vuković.

Nakon zvanične posjete kod gradonačelnika Subotice Bogdana Labana, ambasador je posjetio i Udruženje Crnogoraca iz Subotice koje je predvodio predsjednik Udruženja i potpredsjednik Nacionalnog savjeta Crnogoraca u Srbiji Rade Bulatović. Sastanak je održan u prostorijama Udruženja Crnogoraca u Subotici gde je ambasador Milošević upoznat sa načinom funkcionisanja crnogorske zajednice na sjeveru Srbije.

U razgovoru sa predsjedništvom Udruženja, ambasador Milošević se zahvalio na srdačnom prijemu i napomenuo je da će nastojati da unaprijedi saradnju sa udruženjem Crnogoraca u Subotici.

Ovo je prva zvanična posjeta nekom gradu u Srbiji i Udruženju od kada je ambasador stupio na novu dužnost.

U petak 20. oktobra 2017. godine održana je Skupština (redovna i izborna vanredna) Udruženja na kojima je između ostalog izabrano novo rukovodstvo Udruženja.

Novi predsjednik Udruženja je Rade Bulatović, doskorašnji podpredsjednik. Izabran je jednoglasno kao i novi članovi predsjedništva: Radonjić Dragoslav Bajo, Cicmil Miroslava, Hajdarpašić Jasmin, Ivanović Edvard, Mijatović Radovan, Tripković Gradimir, Veljić Dragutin, Vukoslavović Vukoslav i Šćepanović Nataša.

Novi predsjednik se zahvalio članovima Skupštine na ukazanom povjerenju i dodao: “ Naši ciljevi ostaju isti, tradicija, običaji i kultura iz našeg kraja. Nastojaćemo da uključimo više mladih iz naše zajednice kako bi i Udruženje a i naš mlađi naraštaj imali budućnost uz koju neće zaboraviti svoje porijeklo.“

 Predstavu podržali Kolo srpskih sestara i Unija žena SNS GO Subotica

Čelične ratnice – Žene dobrovoljci u Prvom svetskom ratu

Iron warrioress – Women volonteers in First world war

Tekst i režija Jelena Mila

Kostim Vesna Teodosić, Contrast Studios i Justin Theatre Production

Muški vokal Radivoje Bukvić Muzika Ivan Alexandar Fotografije Alex i Ivan

Produkcija M.A.M.M..AA1

Čelične ratnice je priča o ženama ratnicima i dobrovoljcima na Balkanu, u toku Prvog svetskog rata (1914-1918). Tekst je stvaran na osnovu originalnih zapisa, autentičnih izjava i odlomaka iz biografija konkretnih ratnica. Pored Prvog svetskog rata, pominju se i ratovi koji su mu prethodili: Prvi i Drugi Balkanski rat (1912-13), Nevesinjska puška 1875,

ustanak protiv Osmanlija, ali i ratovi koji su sledili: Drugi svetski rat (1941-

45), kao i zadnji sukob na Balkanu (1990 – 99). Prateći živa svedočenja ovih žena i njihove biografije, monodarama otvara sliku besmisla rata i nužnosti očuvanja života i slobode. One su nadljudskim naporom i predanošću podsticale na korektnost i doslednost; služile za primer, poštovanje i postale svedočanstvo nehumanog vremena rata. Kako pre sto godina, tako i danas, one svojim prisustvom zaceljuju rane i vaskrsavaju stradanja.

Sećanje na ovo vreme je ključ za otvaranje vrata života, dok nas zaborav

prisiljava na stalno polaganje računa i surovo ponavljanje lekcija, kako u životu, tako i u istoriji.

Monodrama je pomen neuništivoj snazi armije čeličnih ratnica.

Milunka Savić, narednik, najodlikovanja žena u istoriji ratovanja

(1888- 1973), Srpkinja

Vasilija Vukotić, ordonans (1897 – 1977), Crnogorka

Milica Marka Miljanova Popović, vojnik (oko 1900), Crnogorka

Antonija Javornik, narednik (1893 -1974), Slovenka

Flora Sandes, bolničarka, pešadijski potporučnik (1876- 1956), Engleskinja

Nadežda Petrović, slikar, bolničarka (1873 – 1915), Srpkinja

Delfa Ivanić, osnivač Kola srpskih sestara (1881-1972), Makedonka

Elsie Inglis, lekar (1868-1917), Engleskinja

Catharina Sturzenegger, publicista, bolničarka (1854- 1929), Švajcarkinja

Diana Budisavljević, humanitarni radnik (1891-1978), Austrijanka

Zorica Sarah Mitić, lekar(1956- ), Srpkinja-Jevrejka Sofija Jovanović, vojnik (1895-1942), Srpkinja Jeanne Merkus, vojnik (1837-1897), Holanđanka Mary Geldvin, bolničarka (oko 1900), Amerikanka

Mileva Marie Einsten, naučnik- fizicar (1875 – 1948), Srpkinja

…

Albanke, Grkinje.

Original zapisi korisceni iz:

Dobrovoljka Milunka Savit, srpska heroina 2013- V.Golubovic, P. Pavlovic, N. Pedic;

Raspece Srbije 2014- Ratomir Damjanovic;

Izmedu dve suze 2008 – Zorica Sarah Mitic;

Srbija u Velikom ratu 1914-1918, 2013- M. Radojevic i LJ. Dimic; Knjiga petprstenova 1987- Miyamoto Musashi 1584-1645; Arhivske fotografije: internet i privatne zbirke

Svedočanstvo Anrija Barbija o srpskim heroinama iz Prvog svetskog rata:

]a sam ih gledao na ratištu s puškom i bombom u ruci i u bolnicama, u kojima su na materinske i sestrinske grudi privijale ranjene junake; i u povlačenju kroz neprohodne albanske gudure, gde se na nemoćne i slomljene bolom, u leđa pucalo iz zaseda i u kojima se masovno umiralo od gladi i zime…Gledao ih i divio im se. Ni staha, ni kolebanja, ni suza, ni uzdaha! Nije bilo žrtve koje one ne bi mogle da podnesu za svoju Otadžbinu. To su odvažne kćeri Srbije, majke i sestre junaka sa Cera i Kolubare, mojih ratnih drugova, kojima je Otadžbina bila preča od života i koje su, birajući između poniženja i smrti, izabrale smrt… Nije u to vreme bilo francuskog oficira koji ne bi rado, u znak najdubljeg poštovanja, položio svoj mac pred noge ovih junakinja.

One su svojom hrabrošću i svojom patnjom zadivile svet.

Predstava je nastala u saradnji sa:

Gradom Stokholm, ABF Stokholm,

Ministarstvom kulutre Republike Srbije i

lokalnim partnerima.